پس از زایمان و با توجه به شرایط جسمی و روحی مادر، دوران خاص و بحرانی را پشت سر می‌گذارد. فراتر از خستگی و تمام بی نظمی‌هایی که در شرایط روتین زندگی ایجاد شده، مادر درگیر مراقبت از نوزاد نیز بوده و شرایط برای رابطه جنسی کمتر مهیاست. ترس‌هایی برای شروع دوباره رابطه وجود دارد. مادر احساس می‌کند بدن دیگر همان بدن قبلی نیست و شیردهی نیز تغییراتی در بدن ایحاد کرده است. هم چنین عوامل متعددی نیز سبب ایجاد درد و ناراحتی در رابطه خواهد شد.

در ادامه با این تغییرات  ودردها اشنا شده و راهکارهای مناسب را بشناسید. اما در ابتدا  توجه داشته باشید که شروع رابطه از دو هفته بعد از زایمان با تمایل مادر، عدم خونریزی و عفونت و بهبودی کامل بخیه ها ایرادی ندارد اما توصیه می شود رابطه جنسی شش هفته پس از زایمان آغاز گردد. خشکی واژن به دلیل تغییرات هورمونی و شیردهی کاملا طبیعی است.

ممکن است در ابتدا درد حین نزدیکی احساس شود، بنابراین توصیه می‌شود زوجین از لوبریکانت یا نرم کننده استفاده کنند و هم چنین وضعیت های مناسب حین رابطه نیز مهم است که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.

علل درد حین رابطه جنسی پس از زایمان:

• ترمیم محل بخیه‌ها: انقباض و رهایی محل بخیه ها کمک به بهبود جریان خون در محل داشته و ترمیم را تسهیل می‌کند.
• حرکت بیش از حد رحمی: در زمانی که رباط‌های نگه دارنده رحمی در کشش زیاد باشند و یا رباطها شل شده باشند، احساس فشارو درد زیر شکم ایجاد خواهد شد.
• سندرم ایلیاک: به دنبال عدم قرینگی لگن درد ایجاد شده و دردها بیشتر حین دخول رخ می‌دهد. وقتی مادر را معاینه می‌کنیم زیر انگشتان یک قسمت طناب مانند مثل سیم ویلون را حس می‌کنیم که حساس به لمس هستند و در سمت دیگر خلا و کاملا شل.
• درد دنبالچه: گاهی جابه جایی در دنبالچه حین زایمان رخ می‌دهد و نوک استخوان کمی به عقب می‌رود. بنابراین نشستن روی دنبالچه می تواند دردناک باشد.
• در زمان رابطه جنسی اگاهی به وضعیت های مناسب می‌تواند کمک کننده باشد. بهتر است حین رابطه مثانه پر نباشد، فشار های شکمی و انقباضات رحمی حین ارگاسم می تواند احساس تخلیه ادرار بدهد و اختلال در رابطه ایجاد کند.بهترین وضعیت قرار گیری ، مدل چهار دست وپا میباشد (شکل شماره 3). رحم به سمت بالاوجلو متمایل شده ، دهانه رحم دور می شود ، در نتیجه حرکت رحم کمتر و درد کاهش می یابد. اگر هنوز درد حین رابطه ادامه دارد ، می توانند زیر شکم بالش بگذارند.

 در هر وضعیتی سینه‌ها می‌تواند عامل درد باشد. انقباضات رحمی حین ارگاسم و اثر هورمون اکسی توسین روی سینه‌ها سبب جاری شدن شیر می‌شود. بهترین شیوه استفاده از یک سوتین مناسب، استفاده از یک بالش زیر سینه‌ها یا وضعیت پهلو می‌تواند حمایت کننده باشد.وضعیت به پهلو نیز مناسب است به خصوص پهلوی راست چون رحم تا زمانی که بزرگ است تمایل به سمت راست دارد و ارتباط لمسی با سینه کمتر از مدل چهار دست و پا می‌باشد. پای زیرین کشیده و پای رویی به سمت قفسه سینه. یک کوسن زیر شکم کمک می‌کند تا چرخش به روی شکم انجام نشود .(شکل شماره 2)

• وضعیت خوابیده به حالت طاق‌باز: بالش زیر عضلات باسن، دو پا جمع به سمت شکم و یا یک پا از زانو خم روی زمین و پای دیگر زانو خم به سمت شکم ( شکل 4و 5)

ارگاسم، بهترین توان بخشی پرینه است که سبب تحریک انقباضات و واکنش‌های عمقی پرینه می‌گردد. نقاطی که حتی در دسترس ابزار های توان بخشی مدرن قرار نمی گیرد.

مطالعه کتاب توان بخشی، شیوه درست تمرینات کف لگنی و شکمی بعد از زایمان (طبیعی و سزارین) را به شما مادران عزیز آموزش می‌دهد.

بر گفته از کتاب توانبخشی بعد از زایمان از منظری دیگر– به زودی می‌توانید این کتاب را از مرکز سلامت مادران تهیه کنید.