خانه برای کودکان مهم ترین مکان است که اغلب وقت خود را در آن میگذرانند. از این رو یک سوال مهم مطرح میشود: چگونه محیط خانه را امن کنیم؟
باید علاوه بر این که مکانی برای آرامش و بازی کردن کودکان باشد،امن و به دور از خطر هم باشد. شاید خیلی از وسایل خانه در نگاه اول خطرناک نباشند ولی میتوانند خطر ساز شوند.
خانه مکانی است که کودکان اولین مشاهدات و داده های خود را در آن تحلیل میکنند پس باید مکانی باشد تا کودکان بتوانند بدون ممانعت(و با نظارت) در آن به جستجو و کند و کاو در محیط،ابزار ها،روابط و افراد بپردازند تا نتایج بهتر و مفید تری برای رشد شناختی،اجتماعی و عاطفی به دست بیاورند.
نیاز های کودکان در رده سنی های مختلف،تغییر میکند؛مثلا نوزادان در برابر خطرات نیاز به محافظت دارند،کودکان نوپا تا پیش دبستانی نیاز به نظارت و کنترل دارند و بچه های بزرگتر نیاز دارند تا به آنها آموزش داده شود که بتوانند از خودشان محافظت کنند و در خانه ایمن بمانند.
پس در این مدت کوتاه که کودکتان نیاز به مراقبت و نظارت بیشتر دارد سعی کنید تا محیط خانه را بر اساس نیاز ها و همچنین ایمن ساختن کودکتان چیدمان کنید زیرا که این زمان محدود و کوتاه است ولی تاثیری که در رشد و پویایی فرزندتان خواهد گذاشت بی اندازه است.
کودکان از طریق جستجو در محیط است که میتوانند اشیا را بررسی کنند،با جنس های مختلف اشنا شوند،رنگ های متفاوت را ببینند،با مفهوم ارتفاع و عمق و فاصله اشنا شوند،ارتباط برقرار کردن با دیگران و مشارکت را بیاموزند،حرکت در محیط (غلت زدن،سینه خیز رفتن،چهار دست و پا رفتن،راه رفتن،دویدن و ..) را شروع کند و حتی در بعضی مواقع بعضی صدمات کوچک و جبران پذیر که باعث میشود کودک معنی خطر و دوری کردن از آن را بیاموزد.
برای امن کردن منزل ابتدا باید خودتان را جای فرزندتان قرار دهید و با توجه به علایق و نیاز های او خطرات را از چشم کودکتان بیابید و آنهارا رفع و یا دور از دسترس کودکتان قرار دهید.
به طور مثال برای این کار ابتدا چهار دست و پا بشوید و اطراف را از زاویه ی دید کودکتان ببینید و به انچه ممکن است برای او جذاب باشد فکر کنید .حال با توجه به آن ابزار ها و یا مکان هایی که امکان خطرساز بودن برای فرزندتان را دارد را جابجا کنید یا امکان دسترسی به آن را قطع کنید.
در مرحله ی بعد لازم است به کودکتان این اجازه را دهید تا با نظارت و همراهی خودتان این جستجو و فعالیت در خانه را شروع کند و ادامه دهد.
خانه معمولا دارای خطرات بالقوهای برای یک کودک است اما شما میتوانید با پیدا کردن این خطرات و سپس از بین بردن یا دور نگه داشتن کودک از آنها، ایمنی کودک را تامین کنید. حتی زمانیکه فکر میکنید همه خطرات ایمنی خانه را برطرف کردهاید، با این حال کودکان باز هم ممکن است به دردسر بیافتند. به همین دلیل نظارت، میتواند یکی از کلیدهای ایمنی خانه برای کودکان باشد.
نوزادان تا ۲ سالگی در مرحله اعتماد در برابر بی اعتمادی اند؛پس در این زمان نیاز دارند تا حداکثر اعتماد و اطمینان را نسبت به مراقبین اولیه(مادر و پدر) و همچنین محیط اطراف(به خصوص محیط منزل) پیدا کنند. یکی از مهمترین راه های رسیدن به این موضوع،وجود شما در کنار فرزندتان است که این علاوه بر نظارت و حفظ امنیت کودکتان باعث میشود تا او در کنار شما و با دریافت حس اعتماد از وجودتان با خیالی راحت به جستجویش بپردازد.
چند مثال برای امن کردن خانه:
•ابزار های تیز و خطرناک مانند چاقو،قیچی رنده را از دسترس کودکتان دور نگه دارید.
•برای تمام پریزهای برق از محافظ استفاده کنید. وسایل برقی را بعد از استفاده از برق بکشید.
•وسایل و اسباببازیهای کوچک، کیسههای پلاستیکی و بادکنک را که باعث خفگی میشوند، در اتاقها رها نکنید.
•اگر در خانه پله دارید، از دروازههای محافظ در بالا و پایین پله استفاده کنید. حتیالامکان پله را فرش یا موکت کنید، که برای کودکان سُر نباشد.
•در کابینتها را با محافظ ببندید که کودک نتواند آن را باز کند.(بهتر است بتوانید یکی از کابینت های پایینی که دستش میرسد و معمولا سراغ آن میرود را از ابراز های بی خطر مانند ظروف پلاستیکی و لگن ها پر کنید و درب آن را باز بگذارید تا راه ورود به اشپزخانه را هم داشته باشد.)
•لبهها و گوشههای تیز مبلمان را بپوشانید تا از صدمه به کودک جلوگیری شود.
•در اطراف شومینه یا وسایل گرمایشی مانند بخاری، سدی ایجاد کنید تا کودک نتواند به آن نزدیک شود.
•مبلمان را از پنجره دور کنید تا کودک در هنگام بالا رفتن از مبلمان نزدیک پنجره نباشد.
•شیشه های روی میز ها را از دسترس خارج کنید
•در صورت امکان تلویزیون را در ارتفاعی قرار دهید که دست کودکتان نرسد و یا نتواند با بالا رفتن از میز به آن برسد.
•مواد ضدعفونی کننده ها و تمیزکننده ها را از دسترس کودکان دور نگهدارید.
•دارو و قرص هارا در محلی نگهداری کنید که کودکان آن را نبینند.
با این راهها به سوال ابتدایی میرسی که چگونه محیط خانه را امن کنیم؟