کیفیت رابطه احساسی والدین با فرزندان تا چه حد در آینده و سلامت آنها تأثیرگذار خواهد بود؟ پاسخ به این سؤال به وضوح نشان می‌دهد که پرداختن به احساسات و هیجانات فرزندان، نقش اساسی در رشد شخصیت و سلامت روان آنها دارد. کودکانی که در سال‌های ابتدایی زندگی تحت توجه و حمایت صحیح والدین قرار می‌گیرند، در دوران بزرگسالی احساس امنیت و آرامش پایداری خواهند داشت. این توجه به رشد عاطفی و اجتماعی آنها کمک می‌کند و تأثیر مستقیمی بر سلامت روانی آینده‌شان خواهد گذاشت.
کودکانی که احساسات خود را در خانه با آزادی بیان کنند، به طور طبیعی یاد می‌گیرند که چگونه این احساسات را شناسایی،بیان و تنظیم کنند.
این مهارت‌ها به آنها کمک می‌کند تا در روابط اجتماعی و عاطفی خود موفق‌تر عمل کنند و در فرآیند ارتباط با دیگران بتوانند با حفظ احترام به خود و دیگران روابط سالمی برای خود و اطرافیان خلق کنند.
این رفتارهای سالم که از خانه می‌آموزند، بر کیفیت روابطشان و سلامت آنها در آینده تأثیرگذار است.
ایجاد یک رابطه عاطفی مثبت با فرزندان به ویژه در سال‌های اولیه، به رشد شخصیت و اعتماد به نفس آنها کمک می‌کند. والدین باید فضای امنی را فراهم کنند که در آن فرزندان احساس کنند می‌توانند بدون ترس از قضاوت، احساسات خود را بیان کنند. ارتباط مؤثر والدین با فرزندان و گوش دادن به دغدغه‌ها و احساسات آنها منجر به تقویت پیوند عاطفی در فرزند پروری می‌شود. این پیوند، فرزندان را قادر می‌سازد تا به طور سالم‌تر و شادتر رشد کنند و به شکل‌گیری رفتارهای مثبت کمک کند.
البته والدین در طول فرزند پروری با چالش‌های متعددی مواجه می‌شوند که می‌تواند بر کیفیت رابطه آنها با فرزندان تأثیر بگذارد. از جمله این چالش‌ها می‌توان به مشکلات ارتباطی، ناتوانی در مدیریت هیجانات و بروز نافرمانی و لجبازی اشاره کرد. والدین ممکن است به درستی به احساسات فرزندان پاسخ ندهند، و این موضوع می‌تواند منجر به بروز تنش‌ها و اختلافات بیشتری شود.
عوامل استرس‌زا مانند فشارهای کاری و اقتصادی نیز می‌تواند بر توان والدین در مدیریت احساسات خود و فرزندانشان تأثیر بگذارد. در چنین شرایطی، ممکن است والدین قادر به ارائه حمایت عاطفی کافی به فرزندان نباشند و این امر منجر به کاهش کیفیت روابط خانوادگی می‌شود.
خانواده درمانی هیجان مدار (Emotion-Focused Family Therapy) رویکردی مؤثر است که می‌تواند به حل چالش‌های عاطفی و ارتباطی بین والدین و فرزندان کمک کند. این نوع درمان بر پایه شناسایی و مدیریت هیجانات و عواطف والدین و فرزندان بنا شده و به تقویت ارتباطات عاطفی کمک می‌کند.
این درمان به خانواده‌ها کمک می‌کند تا احساسات فرزندان را بهتر بشناسند و درک کنند، و این شناسایی به والدین امکان می‌دهد به نیازهای عاطفی فرزندان توجه داشته باشند.
با تمرکز بر تقویت ارتباطات عاطفی، این درمان می‌تواند پیوندهای عمیق‌تری میان اعضای خانواده ایجاد کند و رضایت خانوادگی را افزایش دهد.
خانواده درمانی هیجان مدار به اعضای خانواده آموزش می‌دهد که چگونه با هیجانات خود به طور سالم و مؤثر مدیریت کنند و حالات منفی را به تجارب مثبت تبدیل کنند.
این روش به خانواده‌ها مهارت‌های ارتباطی موثری را آموزش می‌دهد که می‌تواند به بهبود مشکلات ارتباطی کمک کند و کیفیت روابط با فرزندان را افزایش دهد.
والدین باید هنگام بیان احساسات فرزندان، با دقت گوش دهند و پس از اتمام، پاسخ دهند. این کار احساس شنیده‌شدن را در فرزندان تقویت می‌کند.
تعیین زمان مشخصی برای گفتگوهای عاطفی، فرصتی برای والدین و فرزندان ایجاد می‌کند تا احساسات خود را به راحتی بیان کنند.
استفاده از داستان‌ها و کتاب‌ها به والدین این امکان را می‌دهد که در مورد احساسات شخصیت‌ها صحبت کنند و فرزندان را تشویق کنند تا درباره‌ی احساسات خود بحث کنند.
پرداختن به احساسات و هیجانات فرزندان و ایجاد رابطه‌ای مستحکم با آنها نه تنها به رشد و توسعه شخصیت آنها کمک می‌کند، بلکه تأثیرات مثبتی بر سلامت روان خانواده در فرزند پروری نیز دارد. با یادگیری روش‌های مؤثر برای مدیریت این احساسات و چالش‌ها، والدین می‌توانند فضای امن و حمایت‌کننده‌ای برای فرزندان خود ایجاد کنند. در نهایت، خانواده درمانی هیجان مدار می‌تواند به خانواده‌ها در فرزند پروری کمک کند تا بر مشکلات عاطفی غلبه کنند و پیوندهای عاطفی خود را تقویت سازند. با این روش‌ها، خانواده‌ها می‌توانند به سمت زندگی شاد و سالم پیش روند و کارایی بهتری در تعاملات اجتماعی و عاطفی داشته باشند.
مرکز سلامت مادران (فیروزه روستا)
دکتر پیمان طاهری – مدرس و رواندرمانگر فردی، زوج و خانواده با رویکرد هیجان مدار
نقش هیجان در فرزند پروری
کارگاه های مرکز سلامت مادران:
مقاله های مرتبط:
جدول زمانبندی ماهیانه کارگاه های مرکز سلامت مادران
مجله سلامت
پیج اینستاگرام سلامت مادران
