سلامت روان در بارداری و بعد زايمان
سلامت روان در دوره پری ناتال
واژه پری ناتال در ادبیات پزشکی به معنی دوره ای است که بارداری، زایمان و بعد زایمان را پوشش می دهد.
واژه سلامت روان:
سلامت روان عملکرد موفقیتآمیز کارکردهای ذهنی است که منجر به فعالیتهای مولد، روابط ارضاکننده با افراد دیگر و فراهم آوردن توانایی انطباق با تغییرات و مقابله با مشکلات میشود.
در سال هاي اخير در سياست هاي سلامت و بهداشت عمومي توجه ويژه اي به سلامت جسم مادران باردار شده است و نظام هاي سلامت در سراسر دنيا تلاش فراواني در جهت پيشگيري از زايمان زود هنگام، پيشگيري إز عوارض ناشئ از بارداري برأي مادر و جنين دارند. ولي متاسفانه دستاوردهايي ناكافي در سلامت روان زنان و حتي مردان در أين دوره به دست آمده آست.

بارداري و زايمان آز جمله بحران هاي زندگي يك زن حتي يك مرد محسوب ميشود و ميتواند آشفتگي عاطفي به همراه داشته باشد كه شدت اين آشفتگي به نه تنها روند بارداري بلكه به ميزان آمادگي ذهني هر فرد نسبت به تغييرات زندگي نيز بستگي دارد. البته ميزان اين آمادگي به بحران هاي سال هاي قبل به خصوص روند كودكي توسط مراقب كنتدگان اصلي نيز مرتبط آست.
به همين منظور متخصصين حوزه روان تأكيد بر آموزش كه شامل دانش و مهارت و خودشناسي آست را به هر زوجي قبل إز باردار شدن پيشنهاد مي دهند.
كارگاه قبل بارداري نه تنها إز نظر جسمي و تغذيه زوجين را در مسير سلامت جنين همراهي مي كند بلكه آز بعد روان نيز تاكيد بر شناخت هيجانات آلوده و جايگزبن ان با هيجانات سالم دارد.
البته طي بارداري اشنايي با تغييرات جسم و روان، حمايت نزديكان، در گروه هاي مادران باردار قرار گرفتن و حكا (حركات كششي اصلاحي مبتني بر ذهن آگاهي) و يوگا مبتواند كمك كننده باشد.

بعد از زايمان، فراتر آز تغييرات هورموني و البته غم مادر شدن كه يك نوسان هيجاني كاملا طبيعي و گذرا ست، خستگي ٩ ماه بارداري، چگونگي روند زايمان، حمايت كم كفايت اطرافيان و نيازهاي غير قابل پيش بيني كودك همه با هم آسيب پذيري بزرگي در مادر حتي پدر ايجاد مي كند.

طبق آمار ارائه شده در ٢٠٢٣، آز هر ٤ زن يك زن علايم اضطراب را در اين دوره نشان مي دهد.
از هر ٦ زن يك زن افسردگي بعد زايمان مي گيرد و از هر ٢٠ زن يك زن افكار خودكشي دارد.

اين اختلال در سلامت جامعه مي تواند پيامد هاي منفي براي خانواده و جامعه داشته باشد.
مطالعه اي در دانشگاه كمبريج انگلستان نشان داد:
- افسردگي بعد زايمان تا ٥٠ درصد پايداري اين افسردگي و برگشت آن در دوره هاي ديگر زندگي را افزايش مي دهد.
- افسردگي يكي آز والدين ريسك اختلال رفتاري پارتنر را افزايش مي دهد.
- وقتي كيفيت تعامل مادر (والد) و كودك درست نيست قطعا تبعات در رشد متعادل كودك در كوتاه و دراز مدت دارد.
- ٥٠ درصد دختراني كه مادران افسرده داشتند، خود نيز امكان افسردگي در دوره پري ناتال (فرزند آوری) خودشان خواهند داشت.
بعد از اپيدمي كوويد ١٩ پيشرفت هاي خوبي در دنيا رخ داد، و سلامت روان در مادران باردار و زايمان كرده مورد توجه قرار گرفته آست ولي لازم آست:
- حساسيت هاي دولت ها در جهت افزايش مرخصي بعد زايمان
- حساسيت هاي متخصصين حوزه زنان، مامايي و روانشناسان در جهت حمايت درست مادران در اين دوره مهم
- آگاهي رساني به همسران و خانواده ها
را افزايش دهيم، و از همه مهمتر اختلالات رفتاري اين دوره موجب شرم و خجالت نشود و همانطور كه جسم تغيير دارد و نيازمند بررسي و درمان آست، روان مادر و حتي پدر هم نيازمند بررسي و درمان آست.
فيروزه روستا
ماما / دكتراي روانشناسي سلامت
سلامت روان در بارداری و بعد زايمان
کارگاه های مرکز سلامت مادران:
حکا بارداری (حرکات کششی اصلاحی دوران بارداری) (یوگا بارداری)
حکا داینامیک (حرکات کششی اصلاحی برای آمادگی زایمان طبیعی)
حکا بعد زایمان (با هدف توانبخشی) (یوگا بعد از زایمان)
جدول زمانبندی ماهیانه کارگاه های مرکز سلامت مادران
مجله سلامت
پیج اینستاگرام سلامت مادران