برای تربیت كودك كه قبل از تولد آغاز میشود تكیه بر خانواده سالم است كه متشكل از مراقب كنندگان كودك است.
داده های امروز مفهومی را مطرح می كنند تحت عنوان:
اگر كوچكترین تغییر در والد ایجاد شود بیشترین تأثیر در كودك رخ می دهد.
بنابراین درمان خانواده خیلی مؤثرتر از درمان كودك است زیرا قدرت خانواده روی كودك قویتر از قدرت درمانگر كودك است.
وقتی والدی خودش را بشناسد میتواند با كودك كه دنیا احساس است، كودك كه “گوله هیجان” است، كودك كه فقط با مغز هیجانی اش (آمیگدال) با دنیا ارتباط برقرار می كند، كودك كه تحلیل اوضاع ندارد، كودك كه فقط اتفاقات را نتیجه گیری می كند، رابطه سالم برقرار كند.
بر مبنای خانواده با كيفيت هر اصلاح و هر تربیت سالمی نیازمند اتصال و باندینگ سالم و ایمن با كودك است.
Connection before correction
پدر یا مادری كه خود سرزنشگری دارد، مملو از شرم و ترس دوران كودكی است، وقتی از كودك عصبانی میشود … سرش داد میزند و بعد پشیمون میشود!!!
چرا؟
چون لایه زیر این خشم، شرم دوره كودكی است.
از دیدگاه علوم اعصاب مغز هیجانی ما محسوب میشود، مثل محافظ هر لحظه در حال بررسی است كه هر محرك و اتفاقی در زندگی چه بار هیجانی برای ما دارد.
هر لحظه دارد ارزیابی می كند.
چطور؟
با استفاده از خاطرات دوره كودكی و البته نوجوانی!
در دوران كودكی مغز هیجانی رفته رفته شروع به ثبت خاطرات می كند به خصوص ثبت خاطراتی از جنس رابطه با مراقب كننده اصلی: به عبارت دیگر كودك دنیایی كه در كودكی توسط مراقب كننده برای خود ساخته را در بزرگسالی تكرار می كند.
وقتی مدام خشم و دعوای پدر و مادر را مشاهده می كند پیغامی كه از انها دریافت می كند: دنیا جای ترسناكی است! چون اولین دنیایش خانه بوده، پس در بزرگسالی آمیگدال كه محافظ او در هر لحظه است حواسش بر اساس اسناد و مدارك به دست آمده دوران كودكی به سمت اتفاقات خطرناك میبرد: كارتون عصر حجر: ما هیچوقت موفق نمیشویم، حتما یه بلائی سرمان می آید.
و همین دیدگاه وارد رابطه با شریك كاری و شریك زندگیش میشود.
نوع رابطه مراقب كننده اصلی دنیای كودك را میسازد.
همه ما از گهواره تا گور زمانی بیشتر شاد هستیم كه زندگی ما درپایگاه ایمنی در كودكی سازماندهی شده باشد.
خانم یا آقایی كه كودكی امنی نداشته و وارد زندگی مشترك میشود پیام آمیگدال بر اساس اسناد و شواهد مدارهای هیجانی ساخته شده این طور است:
تو آسیب میبینی پس همسرت را مدام تحت فشار قرار بده!!!
پس مدام كنترلش كن!!!
ولت می كنه!!!!
پس بزرگسال امروز كودكی است كه به دلیل عدم رفع نیازهای عاطفی اساسی اولیه دچار تله روانی شده.
تمام باورهای مركزی، احساسات، انتظارات، كه در كودكی بر اساس سبك فرزند پروری غلط شكل می گیرد، باورهای ناكارآمد كه به بزرگسالی می آید و اتفاقات دوروربر خود را بر اساس این باورها تفسیر و تعبیر می كند.
اگر بگوییم بالای چشمت ابرو ست و به هم میخورد:
عدم رفع سالم نیاز ارتباط و پذیرش است كه در بزرگسالی به شكل نیاز به احترام افراطی شكل گرفته چون در مورد این نیاز خلأ دارد.
علت هر تله عدم رفع درست نیاز ها در كودكی است. جفری یانگ ١٨ تله را شناسایی كرده است كه نقش مهم در شاد زیستن، ارتباط سالم داشتن هر انسانی دارد.
نوع دلبستگی سال های اول زندگی، آگاهی مادر و پدر به عنوان مراقب كننده اصلی كودك، شناخت ضعف ها و توانمندی ها و تله های كودكی والد قبل از تربیت كودك، آگاهی از ویژگی “مادر با كیفیت” بودن، آگاهی ازشیوه درست فرزند پروری با آگاهی از “تربیت با كیفیت” مسیری سالم برای شاد زیستن خانواده با كيفيت و شاد كردن جامعه است.
در این مقاله در مورد رایح ترین تله صحبت كنیم:
یكی از رایج ترین تله ها، تله ی رها شدگی است، این تله در كودكی می تواند در یك لحظه ایجاد شود ولی نقش عمیق در روابط و سلامت آینده ما دارد. آمیگدال در اتفاقات بعدی زندگی بر اساس نوع رابطه مراقب كننده با كودك دنبال اسناد و شواهد می گردد.
تله در خوش بینانه ترین تا بدبینانه ترین حالت شكل می گیرد:
محبت بسیار افراطی یا طرد شدگی توسط والد.
بر خلاف خانواده با كيفيت در محبت افراطی، والد بسیار مضطرب است و غیر واقع بینانه حمایت افراطی می كند و این فرد در بزرگسالی تا فاصله و جدایی رخ دهد احساس ناامنی و رهاشدگی می كند.
یا در صورت مشاجره والدین، ورود فرزند دوم، طلاق، سر كار رفتن بدون رعایت نیازهای كودك، خستگی والد، بیماری افراد نزدیك، خشونت كلامی و عاطفی مثل: میدم لو لو ترا بخوره و …
دچار تله رها شدگی میشود. كودك نمی تواند تحلیل كند كودك نتیجه گیری می كند: آنكس كه از من مراقبت می كند من را رها می كند، این اسناد و مدارك در آمیگدال جمع میشود و در اتفاقات بعدی زندگی این گونه ارزیابی می كند:
شاید در زندگی جذب كسی میشویم كه تله طرحواره ما را فعال می كند.
هر والدی خوب است ابتدا خود شناسی كند، هر والدی لازم است بداند چه عواملی و چه رفتاری تله در كودك میسازد.
مادر با كیفیت در قبال آگاهی زانو میزند تا تربیت كودك با كیفیت شود.
فیروزه روستا
ماما / دكترای روانشناسی سلامت
خانواده با كیفیت
کارگاه های مرکز سلامت مادران:
جدول زمانبندی ماهیانه کارگاه های مرکز سلامت مادران
مجله سلامت
پیج اینستاگرام سلامت مادران
