بی بی ديجيتال بيماري نيست اختلال در سازماندهي مغز كودك است، انگار در يك سيم كشي ساختمان اتصالي رخ دهد يا اينكه انگار شاخه يك درخت از مسير طبيعي رشد خارج شود و كج رشد كند.
بر اساس علم اعصاب تا پايان دو سال بيست برابر اتصال سلول هاي مغز و نخاع (نرون) ها بيش از دوره هاي ديگر زندگي است پس بروز اين اختلال بيشتر در اين سنين ايجاد ميشود.
تلفن هاي هوشمند، تبلت، اينترنت …
كه البته ما در كودكان زير سه سال تلويزيون را هم در كنار ابزارهاي ديجيتال در نظر مي گيريم.
مواجهه با ابزار دیجیتال در زیر سه سالگی شبکه‌سازی مغز (سيناپس ها) را از مسیر رشد نرمال منحرف می‌کند. پس از آن کودکی که باید برای زیستن در جامعه و ارتباطات انسانی آماده باشد، از جامعه و رابطه انسانی منفک می‌شود و وارد دنیای اشیا یا دنیای دیجیتال می‌شود.
علائم اختلال بی بی ديجيتال شبیه علائم اختلال اوتیسم است، اما دلیل اصلی آن استفاده بیش از حد کودکان از تلویزیون و موبایل در سنین خردسالی است. کودکانی که تا سن سه سالگی روزی چند ساعت برای سرگرمی یا آموزش با حتي آرام شدنشان به جاي بازي با والد يا هم سن و سال در مقابل تلویزیون و موبایل قرار دارند مهارت های ارتباطی‌شان مختل شده و علائم شبه اوتیسم از خود نشان می دهد.
والدین این کودکان یاد گرفته‌اند برای آرام کردن کودک بدخلق از ابزار ديجيتال استفاده كنند.
بديهي است كه اين نسل با تكنولوژي جديد مثل تلفن هاي هوشمند، تبلت، و اينترنت سرو كار دارد و قسمتي از زندگي طبيعي اين نسل محسوب ميشود.
ولي وقتي كودكان در مراحل مهم رشد (كودكي اوليه) در معرض چنين ابزارهايي قرار گيرند ميتواند ضرر هاي زياد و حتي جبران ناپذير ايجاد كند.
این دوره تأثیر عمیقی بر آینده کودک دارد. مغز کودک در این دوران بسیار انعطاف‌پذیر است و تجربیات مثبت یا منفی می‌توانند تأثیر بلندمدت بر رشد شناختی، احساسی و اجتماعی او داشته باشند.
کودکی اولیه به طور معمول به دوره‌ای از زندگی کودک اشاره دارد که شامل سال‌های اولیه رشد، یعنی از تولد تا حدود ۸ سالگی است. این دوره به دلیل رشد سریع جسمانی، شناختی، عاطفی و اجتماعی بسیار مهم تلقی می‌شود.
استفاده بیش از حد از ابزارهای دیجیتال (مانند تبلت، موبایل یا بازی‌های ویدیویی) ممکن است رشد شناختی کودک را تحت تأثیر قرار دهد. مهارت‌هایی مانند تمرکز، خلاقیت و حل مسئله ممکن است آسیب ببینند، چرا که کودک فرصت کافی برای فعالیت‌های فیزیکی و تجربیات دنیای واقعی ندارد.
ارتباط بیش از حد با دنیای مجازی می‌تواند باعث شود که کودک مهارت‌های ارتباط اجتماعی در دنیای واقعی را به خوبی یاد نگیرد. این ممکن است منجر به انزوا، کاهش اعتماد به نفس، و حتی اضطراب اجتماعی در آینده شود.
آسیب به چشم‌ها: نگاه طولانی‌مدت به صفحه‌های دیجیتال ممکن است به سلامت چشم آسیب برساند و منجر به مشکلاتی مانند خستگی چشم یا نزدیک‌بینی شود.
کمبود فعالیت بدنی: صرف زمان زیاد در فضای دیجیتال معمولاً باعث کاهش فعالیت فیزیکی می‌شود که می‌تواند مشکلاتی مانند چاقی یا ضعف جسمانی ایجاد کند.
ابزارهای دیجیتال، به‌ویژه بازی‌ها یا شبکه‌های اجتماعی، می‌توانند برای کودکان اعتیادآور باشند. این موضوع ممکن است باعث شود که کودک از فعالیت‌های دیگر مانند مطالعه، بازی‌های گروهی یا خواب کافی محروم شود.
اگر کودکان بدون نظارت از ابزارهای دیجیتال استفاده کنند، ممکن است با محتوای نامناسبی روبرو شوند که برای سن‌شان مناسب نیست (مانند خشونت، تبلیغات ناسالم، یا محتواهای بزرگسالان).
وقتی کودکان از سنین پایین به ابزارهای دیجیتال وابسته می‌شوند، ممکن است خلاقیت‌شان کاهش پیدا کند، زیرا این ابزارها اغلب محتوای آماده و غیرتعاملی ارائه می‌دهند و کودک کمتر فرصت می‌کند تخیل یا ایده‌های خودش را پرورش دهد.
در فضای آنلاین، حریم خصوصی کودکان ممکن است در معرض خطر قرار گیرد. به اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی یا استفاده از برنامه‌ها و بازی‌های آنلاین می‌تواند مشکلات امنیتی ایجاد کند.
اگر درباره‌ی بی بی ديجيتال به معنای فناوری‌هایی که بچه‌های دیجیتال را شبیه‌سازی می‌کنند (مثلاً در هوش مصنوعی یا آواتارهای مجازی) صحبت می‌کنید، ممکن است نگرانی‌هایی مانند از بین رفتن ارتباطات انسانی واقعی یا وابستگی بیش از حد به فناوری هم مطرح شود.
نكته 1: از همان دوره جنيني و اوان زندكي كودك را با رسانه اي قويتر به نام كتاب آشنا كنيد.
نكته 2: بعد دو سال در معرض فيلم هاي و انيميشن هاي مناسب به مدت كوتاه مجاز است.
جمع آوری و نگارنده:
فيروزه روستا
ماما / دكتراي روانشناسي سلامت / مدير مسئول سلامت مادران / پژوهشگر كودك
بی بی ديجيتال baby digital
کارگاه های مرکز سلامت مادران:
مقاله های مرتبط:
جدول زمانبندی ماهیانه کارگاه های مرکز سلامت مادران
مجله سلامت
پیج اینستاگرام سلامت مادران
